Nám í fíkniráðgjöf – önn 1

Námið veitir grunnþekkingu um fíknsjúkdóminn, um áhrif vímuefna á líkama og hegðun, um afleiðingar fíknsjúkdóms á fólk, fjölskyldur og samfélag. Námið gefur innsýn í ráðgjöf fyrir fólk með fíknsjúkdóm, faglega framgöngu í ráðgjafastarfi, og hugmyndafræði og siðfræði áfengis og vímuefnameðferðar. Einnig öðlast nemendur þekkingu á helstu gagnreyndu meðferðum sem styðja fólk til bata.

Námsmarkmið:

Að námi loknu á hver nemandi að hafa öðlast :

• innsýn í stöðu og vanda fólks með fíknsjúkdóm og aðstandenda þeirra
• Skilning á helstu leiðum til að styðja fólk til bata
• Skilningur á fíknsjúkdómnum og fíknivanda, orsakir, afleiðingar og tengdir kvilla
• Skilningur á áhrifum vímuefna
• Skilning á hugmyndum um meðferð og ráðgjöf, og helstu klínísk vandamál fólks með fíknsjúkdóm út frá líf-sál-félagslegu módeli.
• Skilning á sálfræðikenningum sem liggja til grundvallar inngripa, bakslagsvarnir, forvarnir og fleira.
• Skilning á áhrifum fíknivanda á samfélagið

Námið telur þrjár annir og er þetta fyrsta önnin. 

Önn tvö verður á dagskrá 5. janúar og önn þrjú þann þrítugasta ágúst á næsta ári. 

Hvað er sérstakt við þetta nám?

• Þverfaglegt og sérsniðið að því að námsmenn öðlast þekkingu á fíknsjúkdómnum og er grunnur fyrir löggildingu sem áfengis og vímuefnaráðgjafi. Námið veitir ekki starfsleyfi. (sjá nánar um skilyrði fyrir löggildingu https://island.is/reglugerdir/nr/1106-2012)
• Áfengis- og vímuefnavandi er stórt samfélagslegt vandamál og þörf er á fólk með þessa sérþekkingu. Áfengis-og vímuefnaráðgjafar genga ekki einungis hlutverki í heilbrigðiskerfinu, heldur geta starfað víða, þar sem fólk með fíknsjúkdóm þarf þjónustu.

Fyrirkomulag

Nám í fíkniráðgjöf er 300 fræðslustundir og uppfyllir kröfur um fræðslu sem er hluti af skilyrðum til löggildingar Námið er fjarnám og kennt í lotum á 3 önnum og hugsað með vinnu. Um vendikennslu er að ræða og umræðutímar og verkefnavinna eru í hverri lotu.

Námsmat:

Námsmat felst í í skilum á verkefnum, t.d. stuttar greinargerðir um námsefnið sem er skilað jafnóðum,og  þátttaka í umræðum.  Að auki er valkvætt próf í lok hverrar annar til að staðfesta þekkingu fyrir nemendur sem hyggjast fá starfsréttindi.

Lesefni:

Doweiko, H. E. (2014). Concepts of Chemical Dependency (9th ed.). Cengage Learning.

Miller, W. R., Forcehimes, A. A., & Zweben, A. (2019). Treating Addiction: A Guide for Professionals (2nd ed.). Guilford.

Annað lesefni verður tilkynnt jafnóðum.

Fjarkennslu í vikulegum lotum þar sem nemendur horfa á fyrirlestra og hafa lesefni til hliðsjónar. Einnig vinna nemendur verkefni milli tíma til undirbúnings umræðutíma í fjarfundi. Fjarfundir eru vikulegir með kennara á fimmtudagskvöldum kl. 20-21. (sjá nánar í skipulagi).

Tungumál: Íslenska

Engar forkröfur eru fyrir bóklega hlutann en til að komast í starfsþjálfun hjá SÁÁ þarf að sýna fram á stúdentspróf eða framhaldspróf. 

Efniskafli 1: Sjúkdómurinn

• Markmið:
  • Skilja sjúkdómskenninguna um fíkn
  • Skilja hvernig fíknsjúkdóm hefur áhrif á líkamann og taugakerfið
  • Skilja faraldsfræði fíknisjúkdóma á Íslandi og alþjóðlega
  • Læra um smitsjúkdóma sem eru algeng meðal fólks með fíknsjúkdóm. T.d.:
    • HIV
    • Lifrarbólgu C
    • Sýkingar í húð og hjarta

Efniskafli 2: Vímuefnin og afeitrun

• Markmið:
  • skilja hvernig vímuefnin hafa áhrif á líkamann og taugakerfið
    • Undir áhrifum og í fráhvörf
  • Skilja hvernig afeitrun fer fram
    • Hvernig lyf eru notuð, hvenær og af hverju

Efniskafli 3: Almenn heilsa og þarfir

• Markmið:
  • Skilja hvaða þættir í heilsu einstaklings þarf að huga að í meðferð við fíknsjúkdóm
    • Verkir, streita, geðrænir fylgikvillar
    • Önnur heilsufarsmál sem þarf að huga að: svefn, hreyfing, mataræði
  • Skoða hvaða þjónusta þarf oft að nýta sér þegar fólk er að ná bata
    • Félagsþjónusta, almenn heilbrigðisþjónusta

Sérfræðingar um fíknsjúkdóminn og meðferð hjá sáá auk annarra sérfræðinga á sviðinu

Anna Hildur Guðmundsdóttir (AHG); Formaður sáá, áfengis- og vímuefnaráðgjafi

Erna Gunnþórsdóttir (EG); læknir

Erna Milunka Kojic (EMK); yfirlæknir smitsjúkdóma, LSH

Kristbjörg Halla Lleshi Magnúsdóttir (HKLM), áfengis- og vímuefnaráðgjafi, BA sálfræði

Ingunn Hansdóttir (IH), PhD. Klínísk sálfræði

Júlía Guðrún Aspelund (JGA), MPH Lýðheilsufræðingur

Lára Sigurðardóttir (LS), Læknir 

Valgerður Rúnarsdóttir (VR); Forstjóri Vogs, sérfræðingur í fíknlækningum